boek 5

Karel Glastra van Loon, De passievrucht. Uitgeverij Pandora literair. Den Helder 1999

genre: psychologische roman

samenvatting

Armin Minderhout en zijn vriendin Ellen hebben een vruchtbaarheidstest laten doen omdat Ellen zwanger wil worden maar dat niet lukt. Uit deze test komt een schokkende uitslag; Armin blijkt onvruchtbaar te zijn, altijd al. Hij heeft namelijk het syndroom van Klinefelter. Dit op zich is al een schokkende ontdekking, maar wat het nog emotioneler maakt is dat Armin dacht dat hij een zoon had.
Armin kwam Monika voor het eerst tegen in de tram in Amsterdam. Hij was zo brutaal te vragen of hij met haar mee mocht winkelen en zij zei ja. Het klikte en al snel hadden ze een relatie. Samen kregen ze een zoon: Bo. Wanneer Bo drie jaar is overlijdt Monika plotseling aan een hersenvliesontsteking.

Na de ontdekking dat Bo zijn zoon niet kan zijn, besluit Armin op zoek te gaan naar de vader van Bo, de ‘dader’. De eerste verdachte die hij bezoekt is Robbert Hubeek, een ex van Monika. Deze blijkt echter niet te weten dat Monika al tien jaar dood is en valt dus af.
Daarna gaat Armin langs bij de huisarts van Monika om hem op de man af te vragen of hij een seksuele relatie had met Monika. De huisarts ontkent dit en de twee raken in een heftige discussie. Armin verlaat woedend de kamer maar is er wel van overtuigd dat de huisarts geen seks heeft gehad met Monika.

Als laatst bezoekt hij Niko Neerinckx, een oud-collega van Monika. Met een smoes weet hij zich binnen te praten bij de vrouw van Niko en raakt met haar aan de praat. Hij komt onder andere te weten dat de zoon van Niko en zijn vrouw ook Bo heet en wanneer de vrouw hem foto’s laat zien van haar kinderen ziet hij een foto van Monika in het foto-album. Armin is er van overtuigd dat Niko de vader van zijn Bo is en wil hem daarmee confronteren. Ellen, zijn huidige vriendin, weet hem te overtuigen dit niet te doen.

Na de dood van Monika raakt Armin in een depressie en grijpt naar de drank. Voordien werkte hij als corrector voor een wetenschappelijke uitgeverij, maar zijn werkgever stuurde hem naar huis om de dood van Monika te verwerken. Hij zorgt alleen voor Bo en neemt hem vaak mee naar de kroeg. Hij zwerft ’s nachts door de straten van Amsterdam met Bo op zijn rug.

In deze periode ziet Armin weinig mensen, behalve de mensen in de kroeg. En behalve Ellen. Ellen was de beste vriendin van Monika en inmiddels ook een goede vriendin van Armin. Af en toe belt Ellen Armin om te vragen hoe het met hem gaat. Er hangt een spanning tussen de twee die te wijten is aan de vrijpartij vlak na de begrafenis van Monika. Dit is niet de enige keer dat Armin en Ellen het bed hebben gedeeld; samen met Monika hebben ze een keer een trio gehad, nog voor de geboorte van Bo. Daarnaast is Armin vreemdgegaan met Ellen, tijdens de zwangerschap van Monika.

Armin en Ellen hebben veel steun bij elkaar groeien steeds meer naar elkaar toe. Ze krijgen een relatie en voeden samen Bo op.
Niet lang na de ontdekking dat Bo zijn zoon niet is, overlijdt de vader van Armin. Armin raakt hierdoor nog meer in de war en gefrustreerd en dit leidt tot geruzie met Ellen. Armin besluit samen met Bo een weekendje naar Ameland te gaan. Ze vissen samen en trekken de natuur in. Het lijkt hen beiden goed te doen. Bo ontmoet een meisje op Ameland en belandt uiteindelijk met haar in bed. Armin raakt hierdoor erg in de war en slaat aan het drinken. Dit loopt er uit de hand en eindigt in een ruzie waarin Armin schreeuwt dat Bo zijn zoon niet is.

Eenmaal weer thuis ontloopt Armin Bo en Ellen. Hij gaat naar het huis van zijn vader om op te ruimen. Hier stuit hij op een briefje van de hand van Monika, gericht aan zijn vader. ‘Ik ben zwanger. M.’ Armin beseft meteen wat dit betekent. Wanneer hij weer thuis komt blijkt Bo een brief gekregen te hebben van Ellen, ook van de hand van Monika. Hierin legt ze Bo uit dat opa eigenlijk zijn vader is. Voor Armin en ook voor Bo begint een moeilijke periode om deze informatie te verwerken.

Personages

Armin: De lezer leert de personen kennen doordat Armin herinneringen oproept in zijn gedachten. De lezer krijgt wel een subjectieve mening over de karakters, omdat ze door de ogen van Armin kijken.

Dees: Dees is de beste vriend van Armin, hij speelt een sympathieke rol in het boek juist omdat hij de beste vriend van Armin is. Hij luistert naar Armin en probeert hem zoveel mogelijk te helpen, maar hij doet dat op zijn eigen, eigenaardige manier.

Bo: Bo is de zoon van Monica en Armin denkt heel lang dat hij zijn vader is. Hij houd heel veel van Bo en kent hem dan ook heel goed. Ze kunnen heel goed met elkaar opschieten, maar als Armin erachter komt dat hij de vader van Bo helemaal niet is, draait hij door. Hierdoor krijgt hun relatie ook een deuk.

Monika: Armin is over Monica niets dan positief. Hij houd nog steeds van haar, ook al weet hij dat ze vaker dan 1 keer is vreemdgegaan. Je weet best veel over haar, maar niet hoe ze in werkelijkheid is.

Ellen: Ellen is de beste vriendin van Monica en als Monica is overleden krijgt ze een relatie met Armin. Ze heeft hem van de drank geholpen en probeert hem zo goed mogelijk te helpen in zijn identiteitscrisis. Ellen wil heel graag een kind, maar dat kan Armin haar niet geven. Dat maakt dat Armin zich nog minder waard voelt. Toch wil ze alleen een kind van Armin.

Vader van Armin (Cor): Cor heeft een hele grote invloed op Armin. Hij heeft Armin altijd het gevoel gegeven dat hij niets waard is en dat hij niets is vergeleken met hemzelf. Hierdoor verkeerd Armin zich in grote psychologische problemen. Als Armin erachter komt dat Cor de vader is van ‘zijn’ zoon, is dat extra schokkend. Zijn eigen vader.

Verhaalanalyse

Titelverklaring

Passie leid tot vruchten. In dit geval is Bo de vrucht van de passie. Maar hoeveel passie er ook is tussen Monica en Armin, Armin is niet de vader van Bo. De titel van het boek wordt nooit letterlijk in het boek genoemd. Het kan ook zijn dat passievrucht voor natuur staat. Armin houd van de natuur, net als zijn eerste vrouw Monica.

Motto

Het motto van de Passievrucht is:
From the start
Most every heart
That’s ever broken
Was because
There always was
A man to blame
Dolly Parton (‘It Wasn’t God Who Made Honkytonk Angels’)
Dit motto betekent dat er altijd een man verantwoordelijk is geweest voor het breken van harten. In de Passievrucht is dat ook zo, er is een man die de harten van Armin, Ellen en Bo heeft gebroken. Die man was de ‘dader’. De biologische vader van Bo heeft ervoor gezorgd dat het leven van verschillende mensen overhoop is gehaald en dat verschillende harten zijn gebroken.

Tijd

De vertelde tijd van het verhaal is ongeveer een paar maanden tot een jaar. Het verhaal speelt zich af in het heden, dat kan je aan alles merken, aan de technieken van het onderzoeken van de vruchtbaarheid van mensen, en aan de manier waarop de mensen met elkaar omgaan. Ik heb er ongeveer 3 uur over gedaan om het boek te lezen, verspreid over een aantal dagen.

Ruimte

In het boek worden sommige dingen heel erg uitgebreid beschreven. Maar je leest dan hoe Armin de omgeving ervaart. Bijvoorbeeld als hij in het ziekenhuis loopt, of als hij samen met Bo op Ameland is. Je leest het verhaal door de ogen van Armin, die de natuur en de rest van de omgeving heel erg uitgebreid beschrijft in zijn gedachten. Het verhaal speelt zich het meest af thuis bij Armin, in zijn leefomgeving. Maar ook op plaatsen waar hij vroeger met Monika is geweest, zoals op Ameland, waar hij later ook met Bo heen gaat. Door de goede woordkeuze krijg je een heel goed beeld van de manier waarop Armin die omgeving waarneemt en beoordeeld.

Thema

Het thema van dit boek is de relatie vader en zoon, de dood van een geliefde en queestemotief (de zoektocht van de hoofdpersoon naar, voor dit verhaal, de waarheid).

Motieven

Vaderschap
Armin is constant bezig met (het verliezen van zijn) vaderschap. Met behulp van citaten van de evangelist Philippus en wetenschappelijke feiten wordt er af en toe een bepaalde visie op het onderwerp gegeven. Dan weer wetenschappelijk, dan weer op een sociale manier.
Waarheid en bedrog
Armin is bedrogen door de geboorte van Bo, waarvan hij altijd heeft geloofd dat hij de veroorzaker was. Maar nu Armin niet de vader van zijn ‘kind’ blijkt te zijn voelt hij zich belazerd. Monika heeft een enkele fout gemaakt in hun relatie, maar dat is er tegelijk één van ongelooflijk veel betekenis. De waarheid, waarvan hij altijd aannam dat het de waarheid was, blijkt een hele andere waarheid te zijn.
Natuur
Een ander motief is de natuur. Armin is erg gehecht aan de natuur, net als zijn eerste vriendin, Monika – en zijn ‘zoon’ Bo. De natuur symboliseert de oorsprong van de mens.
Armin gaat geregeld naar de waddeneilanden terug om herinneringen aan Monika op te halen en omdat hij vindt dat daar de tijd stil blijft staan. Het maak

Perspectief

Dit boek wordt verteld vanuit de ik-perspectief. Je ziet zo de visie van Armin op gebeurtenissen en ook vaak theorieën. Dit heeft ook als effect dat je met hem meeleeft en zijn gevoelens ervaart. Er is een personaal perspectief, de schrijver vertelt het verhaal vanuit zichzelf. Er zijn geen wisselende perspectieven, de schrijver vertelt het hele verhaal vanuit ‘ik’.

Literatuurgeschiedenis

Hedendaagse literatuur

Eindoordeel

Ik vond het zeer leuk, vooral de spanning die erin blijft. Het is nooit zeker wie nou echt de vader is. Ik had zelf al een paar verdenkingen wie de vader kon zijn maar de vader van Ellen had ik nooit verwacht. Ik vond ook de volgorde mooi. Het wisselde telkens van het nu naar het verleden. In het nu probeert hij achter de vader te komen, in het verleden zie je hoe de relatie van Armin en Monika ontstond.